ประธานาธิบดีลูลาของบราซิลจะรักษาสัญญาเรื่องป่าอเมซอนและสภาพภูมิอากาศหรือไม่?

ความคาดหวังจากนักวิทยาศาสตร์และผู้นำทั่วโลกสูงมากขึ้น เมื่อประธานาธิบดีคนใหม่ของบราซิล Luiz Inácio Lula da Silva เข้ารับตำแหน่ง Lula รณรงค์ให้คำมั่นสัญญาว่าจะช่วยโลกต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโดยการปกป้องป่าอเมซอน ซึ่งกักเก็บคาร์บอนส่วนใหญ่ที่ปล่อยออกมาทั่วโลก และมีบทบาทสำคัญในการสร้างสมดุลภูมิอากาศโลกและช่วยต่อสู้กับภาวะโลกร้อน

โดยภายใต้การปกครองของ Jair Bolsonaro ประธานาธิบดีคนก่อน การตัดไม้ทำลายป่าในป่าอเมซอนของบราซิลถึงระดับสูงสุดนับตั้งแต่ปี 2551 ซึ่งเป็นการคุกคามความพยายามในการลดการปล่อยมลพิษทั่วโลก และรักษาจุดที่มีความหลากหลายทางชีวภาพที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก

ผู้นำระดับโลกและนักวิทยาศาสตร์กำลังรอดูว่า Lula จะสามารถปฏิบัติตามคำมั่นสัญญาของเขาได้หรือไม่ โดยในเดือนพฤศจิกายน 2565 ที่การประชุมสุดยอดด้านสภาพอากาศระหว่างประเทศ COP27 ที่เมืองชาร์ม เอล-ชีค ประเทศอียิปต์ เขาได้รับการต้อนรับด้วยเสียงโห่ร้องขณะที่เขาประกาศว่า "บราซิลกลับมาแล้ว" และมุ่งมั่นที่จะบรรลุการตัดไม้ทำลายป่าให้หมดภายในปี 2573

ทั้งนี้ ความมุ่งมั่นในการปกป้องป่าของ Lula อาจจะเต็มไปด้วยความยากเย็นแสนเข็ญ เนื่องจากพันธมิตรของ Bolsonaro หลายคนได้รับเลือกเข้าสู่รัฐสภาบราซิลเมื่อปีที่แล้ว ดังนั้น Lula จึงต้องสร้างพันธมิตรของตนเองเพื่อผ่านกฎหมายด้านสภาพอากาศ นอกจากนี้ เขายังต้องต่อสู้และหาวิธีที่จะย้อนกลับการกระทำที่อดีตผู้นำเคยทำไว้ที่เป็นการทำลายสิ่งแวดล้อม

“Bolsonaro ทำให้ระบบการตรวจสอบพื้นที่คุ้มครองอ่อนแอลง ลดงบประมาณสำหรับสถาบันด้านสิ่งแวดล้อม” และแทนที่นักวิจัยในองค์กรเหล่านั้นด้วยเจ้าหน้าที่ทหารที่ไม่มีความเชี่ยวชาญด้านวิทยาศาสตร์ Marina Silva รัฐมนตรีสิ่งแวดล้อมคนใหม่ของบราซิลกล่าว Silva เคยรับตำแหน่งนี้ตั้งแต่ปี 2546 ถึง 2551 ในช่วงดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยที่หนึ่งและสมัยที่สองของ Lula

ในสัปดาห์แรกของการรับตำแหน่งประธานาธิบดี Lula ได้ลงนามในพระราชกฤษฎีกาเกี่ยวกับสภาพอากาศและสิ่งแวดล้อมหลายฉบับแล้ว โดยหนึ่งในนั้นคือการก่อตั้งกองทุนอเมซอนขึ้นใหม่ ซึ่งเป็นกลไกระหว่างประเทศที่ถูกแช่แข็งโดยฝ่ายบริหารของ Bolsonaro ซึ่งกองทุนนี้จะสนับสนุนทางการเงินแก่ความพยายามในการลดการตัดไม้ทำลายป่า นอกจากนี้ Lula ยังเพิกถอนคำสั่งปี 2565 ที่ลงนามโดย Bolsonaro ที่พยายามขยายและทำให้การทำเหมืองทองแบบ 'เดาสุ่ม' ขนาดเล็กถูกกฎหมาย ซึ่งทำลายพื้นที่ของพืชพรรณ ก่อมลพิษทางน้ำ และมักดำเนินการอย่างผิดกฎหมายในดินแดนของชนพื้นเมืองในอเมซอน นอกจากนี้ Silva ต้องทำงานอย่างรวดเร็วเช่นกัน โดยได้ประกาศจัดตั้ง National Authority for Climate Security ซึ่งเป็นสำนักงานที่ (หากได้รับอนุมัติจากรัฐสภาบราซิล) จะดูแลการดำเนินการตามนโยบายสภาพอากาศของประเทศ

Natalie Unterstell ประธานสถาบัน Talanoa ซึ่งเป็นคลังความคิด (Think Tank) ที่มุ่งเน้นนโยบายด้านสภาพอากาศในเมืองรีโอ เดจาเนโร ประเทศบราซิล กล่าวว่า จำเป็นต้องมีการดำเนินการมากกว่านี้เพื่อฟื้นฟูความเป็นผู้นำด้านสภาพอากาศของบราซิล ฝ่ายบริหารของ Lula ควรเริ่มต้นด้วยการปรับโครงสร้างกระทรวงสิ่งแวดล้อมและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เธอกล่าว และโดยการฟื้นฟูอำนาจหน้าที่ของหน่วยงานที่อยู่ภายใต้กระทรวงฯ ซึ่งทั้งหมดได้ถูกทำลายลงในช่วงสี่ปีที่ผ่านมา ภายใต้การปกครองของ Bolsonaro งบประมาณสำหรับหน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อมของบราซิลลดลงมากกว่า 70% เมื่อเทียบกับปี 2557 (ซึ่งเป็นช่วงที่งบประมาณสูงสุด) ปล่อยให้อยู่ที่ระดับต่ำสุดในรอบ 17 ปี

อีกขั้นตอนสำคัญที่ฝ่ายบริหารชุดใหม่ควรทำคือ "กลับมาบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวดเหมือนเดิม" เพื่อป้องกันอาชญากรรมด้านสิ่งแวดล้อม ในปี 2564 บราซิลออกค่าปรับสำหรับการตัดไม้ต่ำที่สุดในรอบสองทศวรรษ ตามรายงานของหนังสือพิมพ์ O Estado de São Paulo ของบราซิล แม้ว่าป่าอเมซอนจะมีอัตราการตัดไม้ทำลายป่าสูงที่สุดในรอบกว่าทศวรรษก็ตาม

การวิจัยแสดงให้เห็นว่าการตัดไม้ทำลายป่ากำลังเปลี่ยนภูมิภาคจากแหล่งกักเก็บคาร์บอนให้กลายเป็นแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจก และนักวิทยาศาสตร์กังวลว่าในอีกประมาณหนึ่งทศวรรษ ป่าอเมซอนอาจถึงจุดเปลี่ยนแปลง เมื่อวงจรฝนหยุดชะงักและการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพอาจเปลี่ยนพื้นที่ให้กลายเป็นเหมือนทุ่งหญ้าสะวันนา หากการตัดไม้ทำลายป่ายังดำเนินต่อไป

Unterstell กล่าวว่า เพื่อให้บราซิลก้าวไปสู่เส้นทางที่ปราศจากการตัดไม้ทำลายป่า รัฐบาลใหม่ควรเริ่มต้นด้วยการเสริมสร้างการเฝ้าระวังสุขภาพของป่าและใช้ข้อมูลเพื่อมีอิทธิพลต่อนโยบายด้านสิ่งแวดล้อม การคืนเงินทุนและพนักงานให้กับสถาบันวิจัยอวกาศแห่งชาติของบราซิล (INPE) ซึ่งใช้ดาวเทียมเพื่อติดตามการปกคลุมของต้นไม้และการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งถูกกำจัดโดย Bolsonaro จะเป็นก้าวสำคัญในทิศทางนั้น

Marina Silva เชื่อว่าฝ่ายบริหาร Lula จะพลิกสถานการณ์ แม้ว่าสถานการณ์ปัจจุบันจะท้าทายเพียงใด รัฐบาลชุดใหม่มีแผนงานที่สามารถปฏิบัติตามได้ ซึ่งในช่วงที่เธอดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีสิ่งแวดล้อมในช่วงทศวรรษที่ 2000 เธอได้จัดทำแผนปฏิบัติการเพื่อการป้องกันและควบคุมการตัดไม้ทำลายป่าในป่าอเมซอนที่ถูกกฎหมาย ซึ่งช่วยให้ ลดการตัดไม้ทำลายป่าลง 83% ในภูมิภาคระหว่างปี 2547-2555 ความท้าทายต่างออกไปในครั้งนี้ แต่ “บราซิลรู้ว่าต้องทำอะไรและทำอย่างไร” ซิลวากล่าว “และเราจะต่อยอดจากความสำเร็จนั้น”